Điêu khắc gỗ đã hình thành và phát triển qua nhiều giai đoạn mang đậm nét đặc trưng văn hóa của dân tộc. Nghề chạm khắc gỗ là nghề vừa có tính thực tế vừa mang chất nghệ thuật. Các sản phẩm gỗ tạo ra đều mang tính hữu ích trong cuộc sống như bàn ghế, tủ kệ, sập, giường, cửa gỗ.
Các sản phẩm có giá trị mỹ thuật như tranh gỗ, phù điêu, tượng Phật, hay những sản phẩm thuần chất nghệ thuật được kết hợp từ phổ biến thời trang khác nhau. Ngoài các sản phẩm chạm khắc gỗ đơn thuần bằng đục, sản phẩm mộc chạm khắc còn được kết hợp với khảm, xà cừ hay kỹ thuật sơn mài rất đặc sắc.
Dấu tích còn lại của các đình, cung điện vua chúa xưa kia được xem là minh chứng rõ ràng nhất cho sự phát triển của nghệ thuật điêu khắc gỗ Việt Nam. Điêu khắc gỗ nhà Lý được xem là phát triển và có tác phẩm lớn nhất.
Điêu khắc gỗ ở thời này thường nghiêng về trang trí nội thất, có mối quan hệ khăng khít với kiến trúc thời bấy giờ. Đình chùa được chạm khắc với các hoa văn họa tiết cầu kì trên các cánh cửa, cột chống hay những con rồng phượng uốn lượn trên mái hiên…
Cùng với thời gian và sở thích của người Việt, các sản phẩm điêu khắc gỗ đã tạo nên được một tư thế riêng, chứa đựng trong đó là các phong tục văn hóa mang đậm hồn Việt hơn. Dưới đây là một số khái niệm về điêu khắc gỗ:
Phù điêu gỗ
Phù điêu là mẫu điêu khắc được thực hiện trên mặt phẳng, có sự gắn kết khắn khít với mặt phẳng đấy. Mặt phẳng đóng vai trò là nền móng căn bản và là phông nền của hình khối bên trên. nó có thể kiến tạo gần xa bằng các lớp không gian và tạo nên ảo giác về ko gian.
Phù điêu cho phép triển khai các bố cục phức tạp như bố cục có rộng rãi lớp nhân vật, thậm chí thể hiện được những công trình kiến trúc và tranh phong cảnh. Phù điêu được chia thành hai dòng đấy là phù điêu khoét lõm và phù điêu nổi.
Chạm khắc gỗ
Chạm khắc là tác động vào những hình khối phẳng gọn ghẽ, tinh tế nhất nhằm diễn tả tác phẩm hay phổ thông ý nghĩa của tác phẩm. Chạm khắc có hai nhánh nhỏ đấy là trạm khắc trên mặt phẳng như tranh khắc gỗ và trạm khắc trên những hình khối còn được gọi làm chạm khắc tượng tròn.
Một số tượng chạm khắc gỗ đa dạng như tượng gỗ Quan Âm, Tượng Di Lặc, Quan Công, Tượng Tam Đa.
Cảm ơn bạn đã theo dõi đến cuối bài viết!